گفتاردرمانی برای چه سنینی مناسب است ؟

موضوع مورد بحث در این مقاله سن مناسب برای گفتار درمانی است که در ادامه به مرور نکات آن می پردازیم. عمده ی مراجعان به کلینیک های گفتاردرمانی کودکان می باشند. با این حال برخی بزرگسالان و افراد مسن نیز به گفتاردرمانی احتیاج پیدا می کنند. به همین دلیل بخش عمده توضیحات ما پیرامون سنین مناسب کودکان برای گفتاردرمانی بوده و بخش کوچکی را به بزرگسالان اختصاص داده ایم.

رشد زبان خیلی سریع اتفاق می افتد. کودکان تنها در عرض 2 تا 3 سال بعد از ایجاد صداهای کوچک مانند قان و قون می توانند به صورت جمله صحبت کنند. اما سرعت سریع رشد زبان به این معنی است که بچه های ما می توانند به همان سرعت هم عقب بمانند. اگر نمی‌دانید زمان مناسب یا بهترین سن برای گفتار درمانی چه زمانی است، به خواندن این مطلب ادامه دهید. قبل از هر چیز لازم است ابتدا با روند طبیعی رشد زبان و تکلم کودک آشنا شویم تا بتوانیم در صورت نقص یا اختلال آن را تشخیص دهیم.

روند تکامل زبان در کودکان به چه صورت است ؟

پزشکان و مشاوران برای شناخت روند تکامل جسمی و ذهنی کودکان از جداول و نمودارهای رشد استفاده می کنند. استفاده از این جدول ها بسیار راحت بوده و خود پدر و مادرها نیز می توانند با کمی مطالعه به الگوی رشد طبیعی کودک پی ببرند. تهیه ی این نمودارهای رشد براساس مهارت ها یا رفتارهایی هستند که 90 درصد از کودکان معمولاً در محدوده سنی خاصی از خود نشان می دهند.

تکامل زبان و تکلم نیز از این قائده مستثنی نبوده و نمودارهای مربوط به خود را دارد. ما در ادامه به برخی از نقاط عطف مهم در نمودارهای رشد سنین مختلف اشاره می کنیم. والدین محترم توجه داشته باشند که در مورد نمودارهای رشد زبان و تکلم نباید بیش از حد استرس داشته، اما مهم است که از آنها آگاه باشند.

رشد زبانی کودک در ۶ ماهگی

اکثر کودکان در 6 ماهگی باید بتوانند رانش آواها با آهنگ یا غان غون کردن، واکنش هنگام شنیدن نام خود، واکنش به آواهای دیگران با چرخش سر و چشم‌ها، واکنش هیجانی مناسب به آواهای دوستانه یا خشمناک داشته باشند.

رشد زبانی کودک در ۱۲ ماهگی

90 درصد کودکان در 12 ماهگی باید بتوانند یک یا چند واژگان با معنا به کار ببرند( ممکن است این تنها بخشی از یک واژه باشد برای نمونه به هندوانه بگوید هن هن). همچنین آنها درک آموزش های ساده، به ویژه اگر با نشانه های صوتی و فیزیکی همراه شوند و واکنش و همراهی با آواهای آهنگین با جنباندن بخشی از اندام‌ها داشته باشند.

رشد زبانی کودک در ۱۸ ماهگی

در این دوره بیش تر کودکان دایره واژگانی میان ۵ تا ۲۰ واژه را به کار می‌برند(این واژگان بیش تر نام ها هستند). همچنین توانایی پیروی و تکرار سخنان دیگران به گونه‌ای آهنگین و بازیگون (تکرار یک واژه یا عبارت بارها و بارها) و به کاربردن واژگانی دست و پا شکسته که دارای بار عاطفی است را دارند.

رشد زبانی کودک در ۲۴ ماهگی

در این دوره کودکان کم و بیش ۱۵۰ تا ۳۰۰ واژه می‌شناسند(کودکانی که کتاب های بیش تری برای شان خوانده شده است یا بیش تر برای آن‌ها افسانه گفته شده در کرانه ی بالایی این گستره واژگانی هستند). توانایی نام گذاری شماری از پدیدارهای پیرامون، دستکم توانایی به کار بردن دو وند ( حرف اضافه ) دستوری مانند در، زیر یا روی را دارند. حدود ۳/۲ چیزی که می گویند فهم پذیر است ولی وزن و روانی جمله‌ها سست می باشد.

رشد زبانی کودک در ۴۸ ماهگی

اکثر کودکان در این سن نام جانوران آشنا را به درستی می‌دانند. دستکم می توانند ۴ وند ( حرف اضافه ) را به کار ببرند و با نگاه به تصویر افزارها و اشیا در کتاب ها و مجله ها می تواند نام آن ها را بگویند. همچنین آنها کم و بیش در خیال پردازی غرق می‌شوند و مفاهیم بلندتر و درازتر را زمانی که سنجیده می شود درک می‌کنند.

رشد زبانی کودک در ۶ سالگی

کودک در این سن درکی از عدد ۷ دارد، سخنان او درک پذیر و پایه ی ارتباطی دارد، می تواند مناسبات یا داستانی را درباره تصویرهایی که می بیند، بازگویی کند.

رشد زبانی کودک در ۷ سالگی

به آسانی دوقطبی‌های متضاد مثل دختر و پسر را بکار می‌برد. واژه های مشابه، متفاوت، شروع، خاتمه، و غیره را درک می‌کند و توانایی بیان زمان به چارک ساعت را دارد. همچنین با مدرسه رفتن توانایی خواندن ساده و نوشتن یا کشیدن تصویر بعضی از واژگان دارد.

چه زمانی باید به گفتاردرمانگر مراجعه کنیم ؟

حال که با مراحل رشد تکلم کودکان آشنا شدیم و نقاط عطف هر سن را شناختیم بهترین کار این است که به محض اینکه متوجه شدید فرزندتان به نقاط عطف ارتباطی نمی رسد، به دنبال ارزیابی گفتار و زبان باشید. بهترین سن برای گفتار درمانی سنی است که کودک شما در آن شروع به عقب افتادن می کند، یا زمانی که متوجه می شوید که به نقاط عطف خود نمی رسد. هیچ وقت برای شروع درمان خیلی زود یا دیر نیست.

کودکانی که اصلا صحبت نمی کنند معمولاً در حدود 18 ماهگی برای ارزیابی گفتار و زبان ارجاع داده می شوند. اما کاملاً امکان پذیر است که کودکان از سنین پایین‌تری این کار را شروع کنند. کودکانی که با ناتوانی یا سندروم های مادرزادی متولد می شوند اغلب درمان را از نوزادی شروع می کنند. گاهی اوقات شروع پیش دبستانی یا مدرسه نگرانی های احتمالی را جرقه می زند که ممکن است تا آن موقع هیچ کس متوجه آنها نشده باشد.

گفتاردرمانی چگونه انجام می شود ؟

می دانیم که ایده گفتار درمانی می تواند برای برخی از والدین کمی ترسناک به نظر برسد. اما باید در نظر داشت که این کار در واقع فقط جمع‌آوری اطلاعات و یادگیری بیشتر درباره کودکان است. در طی یک ارزیابی، آسیب شناس گفتار و زبان، شما و فرزندتان را می شناسد. آنها بیشترین نقاط قوت مهارت‌های ارتباطی فرزند شما را ارزیابی خواهند کرد و بررسی می کنند که کدام مهارت‌های او ممکن است به حمایت بیشتری نیاز داشته باشند. آنها همه این کارها را به روشی دوستانه برای کودکان انجام می دهند که آنها را درگیر و سرگرم نگه دارد.

بخش بزرگی از گفتار درمانی برای کودکان نوپا، آموزش والدین است. آسیب شناس گفتار برای مدت کوتاهی با کودکان است و والدین زمان بیشتری را با آنها می گذراند. اگر در طول روز از راهبردهای گفتار درمانی استفاده کنید، فرزندتان پیشرفت بهتری خواهد داشت.

مقایسه فرزند خود با دیگر کودکان کار درستی است ؟

اکثر والدین برای ارزیابی تکلم کودک خود او را با همبازی هایش یا فرزندان فامیل و دوستان مقایسه می کنند. باید بدانید که کودکان با سرعت‌های متفاوتی رشد می‌کنند و طیف وسیعی برای افراد معمولی وجود دارد. این مقایسه در صورتی که کودک به نسبت همسن هایش کمتر صحبت کند معمولا منجر به ترس آنها شده و ممکن است احساس کنند که به عنوان والدین اشتباهی انجام داده اند. اما باید در نظر داشت یک کودک ممکن است واقعاً در زبان قوی باشدکه می تواند به این معنی باشد که از چیز دیگری عقب مانده است که فرزند شما در آن عالی است. به یاد داشته باشید که کار شما عالی است و سعی کنید فرزندتان را با دیگران مقایسه نکنید. بهترین کار توجه به نمودارهای رشد و نقاط عطف تکلم است. حتی اگر فرزندتان در مقطعی کمی عقب بماند، این موضوع تقصیر شما نخواهد بود.

گفتاردرمانی در بزرگسالان چه زمانی انجام می شود ؟

ایرادات گفتاری در بزرگسالان که عمدتا خود را به صورت لکنت زبان ، مشکلات صدا و تکلم و نارسایی گویی نشان می دهند. توسط مهارتهای کلامی و ارتباطی قابل بهبود هستند. باید توجه داشت بهترین سن برای رفع و درمان این ایرادات سنین رشد می باشد.

موارد مختلف پزشکی و بیماری‌های مختلف مثل سکته مغزی، دمانس، تصادفات و ضربه به سر، تومورهای مغزی، پارکینسون، فلج های ارثی، مالتیپل اسکروزیس یا ام اس، پولیپ ها یا ندول های موجود در تارهای صوتی، مشکلات بلع و … می‌توانند بر صحبت کردن و مهارت زبانی فرد تأثیر بگذارند. و همچنین توانایی حرف زدن او را مختل کنند. در حالی که گفتاردرمانی در بزرگسالان برای درمان همه ناتوانی‌های گفتاری، یک روش تضمینی نمی‌باشد، بسیاری از بیماران شاهد پیشرفت‌های محسوس و خوبی در مهارت‌های زبانی و افزایش اعتماد به نفس و کیفیت زندگی خود هستند.

کلام آخر

اکنون که مختصری با گفتاردرمانی و سن شروع آن آشنا شدیم . قویاً شما را تشویق می‌کنیم که در مورد مهارت‌های ارتباطی کودکان نوپا، به جای رویکرد واکنش‌گرایانه رویکردی فعالانه داشته باشید. هیچوقت به صورت صبر کنیم ببینیم چی میشه عمل نکنید. همیشه برخی از اطرافیان به غلط توصیه می کنند منتظر بمانید تا ببینید آیا مهارت های زبانی کودک شما به خودی خود رشد می کنند یا خیر. اما می‌توانیم با اطمینان به شما بگوییم که این کار توصیه نمی‌شود، و قطعا بهترین راه پیش رو نیست.
پس بهترین سن برای گفتار درمانی چه سنی است؟ این به فرزند شما بستگی دارد!
شما می توانید با مراجعه به سایت ما و تماس با کارشناسان اطلاعات بیشتری درباره ی گفتاردرمانی کسب کنید.